We zijn inmiddels weer een behoorlijke tijd verder, en liggen nu voor anker bij Antipaxos. Het kleine zusje van Paxos, net ten zuiden van Corfu. Mooie plek, en dan vallen alle puzzelstukjes samen in een fraai geheel. Klotsend water, azuurblauw, een mooi groen tamelijk leeg eiland met een restaurant genaamd Bella Vista. Zonet is er een groot vierkant getuigd cruiseschip naast ons voor anker gegaan. Prijs: 5000 euro per week per persoon.
AntipaxosMotorruim – in de witte doos zit de generator.
In het klein begint ons schip (en de techniek) te functioneren zoals bedoeld. Toch minstens bijna. Ik heb mij eindeloos het hoofd gebroken over de generator. Drie jaar geleden draaide hij nog wel, maar verder niet naar omgekeken. Gevolg: een lekkende waterpomp had alles onder zout water gesproeid, de pomp zat vast en de startmotor ook. Dat is twee jaar geleden opgelost. Vervolg vorig jaar: de generator draait wel, maar levert geen stroom en slaat na 8 seconden af. Afgelopen winter dus de werf maar eens gevraagd ernaar te kijken. Dit jaar draait de generator, hij levert ook stroom, maar ons onvolprezen schakelstation wilde de stroom niet doorgeven. Althans soms niet.
Dat is minstens vreemd, en je zou zeggen dat als twee apparaten ieder voor zich functioneren, het geen probleem moet zijn om de generatorstroom door te geven. Maar, zoals zo vaak, het is een communicatievraagstuk. Ons schakelstation (annex lader, annex inverter, zijnde een Victron quattro) is uitgerust met slimme oplossingen. Standaard staat hij ingesteld als UPS, hetgeen zoveel wil zeggen dat hij alleen maar zuivere stroom levert voor computers etc. Kleine generatoren leveren vaak wel stroom, maar geen zuivere stroom met een fraaie sinusvorm. Dus gaf de Victron de stroom niet door. Gelukkig kan je deze functie uitzetten, en na wat gepuzzel en afdaling in de buitengewoon warme bakskist waar de Victron woont, is dat ook opgelost. Wij zijn tevreden met onzuivere stroom.
Al met al toch een projectje van een paar jaar doorlooptijd. Het nadeel van een boot op grote afstand. Je hebt geduld (en dus tijd) nodig… patienza in het Italiaans, ypomoni in het Grieks, zen wellicht? In ieder geval helpt frustratie niet, en op het moment dat die de kop opsteekt, dan neemt je probleemoplossend vermogen zienderogen af. Dan helpt het om het vraagstuk even te laten rusten, en het als een variant op een sudoku te beschouwen. Nog eens de gebruiksaanwijzing lezen bijvoorbeeld. En opnieuw proberen, dat ook, en soms professionele hulp inroepen.
In het klein valt dat wel te hanteren. Lukt dat ook in het groot? Hebben we de tijd en het probleemoplossend vermogen om onze CO2 voetafdruk snel te verkleinen? Dat wordt een volgend stukje. <Rob
Deming heeft dacht ik eens geformuleerd dat kwaliteit gedefinieerd kan worden als de mate waarin een object of proces voldoet aan de ontwerpeisen die daaraan gesteld zijn. Dat veronderstelt dat er in ieder geval een ontwerper is en dat de ontwerpeisen een samenhangend geheel vormen. Bauhaus is een mooi voorbeeld in dat verband. Ik houd wel de mogelijkheid open dat er niet-harmonische ontwerpeisen kunnen zijn, die wellicht wel tot een object of proces leiden dat functioneert, maar dat toch tekortschiet in kwaliteit.
Een paar dagen geleden lag er in de baai waar wij voor anker lagen een fantastisch voorbeeld van een schip dat in ieder geval wel volgens harmonische ontwerpeisen tot stand is gekomen. Wij waren eventjes buren van Velsheda, een J klasse uit 1933 ontworpen door Charles Nicholson. Nu hebben we zelf 14 jaar een Nicholson gehad, en de onze leek er sprekend op, maar dan in pocket formaat. Dus dan heb je wel een zwak voor dergelijke schepen. Fantastisch om dat schip de baai in te zien zeilen.
Duidelijke ontwerpspecificaties (J klasse voorschriften), een begenadigde ontwerper (Charles Nicholson) en een goede bouw (met een refit onder leiding van Dykstra), zorgvuldig onderhoud en gebruik leidt tot een samenstel dat voldoet aan alle kwaliteitseisen, en vermoedelijk aan nog heel veel meer dat van te voren niet is geformuleerd.
Leidt dat ook onherroepelijk tot een esthetische ervaring? Dat geloof ik niet, hoewel we wel verleid worden om iets dat we mooi vinden, ook kwalitatief goed te vinden. En omgekeerd, iets wat goed functioneert, heeft zeker een vorm van schoonheid in zich. Een voorbeeld van een schip dat ons verleidde door haar schoonheid en materialen lag in de vorige haven naast ons. Tegelijk kon je zien dat de bouwkwaliteit van dit hagelnieuwe schip op veel punten tekortschoot. Teakdekken van 1 cm dik (kan eigenlijk niet meer, maar in sommige kringen kickt men er enorm op) die dan ook nog eens heel slecht gelegd zijn, met kieren en tussenstukjes… dressed to impress, maar je ziet dat over vijf jaar dat schip al veel zal hebben ingeleverd. <Rob
Het kan enorm pedant lijken om voor onze reis een thema als de Odyssee te nemen. Kijk ons eens intellectueel doen. Dat levert je in het huidige politieke klimaat verbanning en doodsbedreigingen op. Ondanks dat zijn Rob en ik liefhebbers van geschiedenis en de Mediterrane cultuur en blijven dat. Dus…Muze, vertel van de man van vele listen die wijd en zijd moest zwerven nadat hij het heilige Troje verwoest had;…
Het Griekse amphitheater van Taormina, Sicilië, 3de eeuw voor Chr. Griekse roodfigurige vaas met een afbeelding van Odysseus die een wijnzak krijgt van de priester Maron, waarmee hij later de cycloop Polyphemus dronken voert. Odysseus is als een zwerver afgebeeld, met lange haren en baard. Onderweg van Sicilë, het eiland van de Cyclopen, naar Corfu, ons lotuseiland.
Eén van de grote genoegens bij lezen, vind ik, is estafette-lezen. Je hebt een boek, de Engelse vertaling van de Odyssee van Emily Wilson en daarna ga je door met analyse en interpretatie, bijvoorbeeld met het boek Een Odyssee van Daniël Mendelsohn uit 2019. Een prachtig boek, dat de taalkundige en historische analyse van de Odyssee van Homerus combineert met het uiterst persoonlijke zoeken naar de eigen identiteit als zoon en als vader. De auteur Daniël Mendelsohn dringt als classicus en vertaler diep door in de betekenislagen van de Odyssee. Hij spiegelt dit, ook in de prachtige vorm van de ringvertelling – begin en einde zijn hetzelfde – met zijn persoonlijke zoektocht naar de relatie met zijn vader. Dit vindt uiteindelijk zijn neerslag in een Odyssee-cruise met zijn vader langs alle belangrijke plekken uit het gedicht. Tijdens die cruise leert hij zijn vader te zien via anderen dan hijzelf, misschien wel de laatste en meest beslissende stap in volwassen worden.
Bij echt estafette-lezen helpt het boek jou bij volgende inzichten. Daniël Mendelsohn bespreek in zijn boek twee gedichten: Ulysses van Lord Tennyson uit 1833 en Ithaca van de Griekse dichter Kaváfis uit 1911, vertaling door Cornelis Buddingh. Beide gedichten voegen een nieuw perspectief toe op de Odyssee. Het gedicht van Tennyson gaat over de jaren van Odysseus na de Odyssee. Odysseus vindt het maar saai op Ithaca na de oorlog en al zijn reizen.
“How dull it is to pause, to make an end, To rest unburnish’d, not to shine in use! As tho to breathe were life! Life piled on life…” Ulysses, Lord Alfred Tennyson
Voor Rob en mij een actueel onderwerp. Het reizen, het leren en de tijd zijn heerlijk. We liggen met de boot bij Corfu, zeker het eiland van de Lotuseters, omdat je hier je thuis vergeet en wilt blijven. Maar, waar ligt je betekenis, wat is je identiteit? Ligt die in van baai naar haven naar museum gaan? Of ligt die thuis, in je bijdrage aan de maatschappij in Nederland?
“Free hearts, free foreheads – you and I are old; Old age hath yet its honour and his toil; Death closes all: but something ere the end, Some work of noble note, may yet be done.” Ulysses, Lord Alfred Tennyson
Het gedicht Ithaca van Kaváfis verplaatst het perspectief van Odysseus naar de lezer, naar ons allen. Wij allen maken een reis naar ons eigen Ithaca, naar ons thuis en wie wij zijn. Het doel van de reis is niet ons eigen eiland, maar de weg er naar toe, dat wat we leren en ervaren.
“Houd je geestesoog steeds vast op Ithaca gericht, daar te komen is je uiteindelijke doel. Maar haast je vooral niet, je reis kan beter jaren en jaren duren. Werp er desnoods pas je anker uit wanneer je al oud bent, rijk aan alles wat je onderweg hebt verworven, maar zonder nog iets van Ithaca te verwachten.” Ithaca, Konstantinos P. Kaváfis
De kunst is om de tegenstelling die we ervaren tussen het op de boot te kunnen leven en reizen en ons arbeidzame leven waarin we een bijdrage willen leveren aan maatschappelijke vraagstukken kleiner te maken. Beide ervaringen horen bij onze identiteit. Het hoe dan is een onderwerp van een volgend hoofdstuk. <Saskia
Al is Instagram nog zo snel, de werkelijkheid achterhaalt je wel. Terwijl reiservaringen in toenemende mate volgens vaste sjablonen op Instagram worden afgebeeld, gaat de werkelijkheid, en daar hoort het bootleven bij, gewoon door. Dit zorgt voor steeds meer vervreemding, bijvoorbeeld tussen de toeristen in Taormina, die bij voorkeur allemaal hetzelfde zelfportret vanaf hetzelfde uitzicht punt willen maken. Zo wordt iedere reis een reisfolder van identieke, ideale plaatjes.
Kustlijn met Etna in de achtergrondBaai van TaorminaGezicht op de baai vanuit het amphitheater
Natuurlijk kun je het bootleven ook Instagramable maken, ik maak me daar zelf ook schuldig aan. Kalme zee, prachtige zonsop- en ondergangen, pittoreske kusten. Maar die momentopnames hebben met het echte leven aan boord niet zo heel veel te doen. Om te beginnen is het bootleven gewoon een huishouden. Met een hordenloop. Water en elektriciteit zijn geen vanzelfsprekendheden en moeten worden ingepland. Elektriciteit, 220 volt, of iets wat daar in de buurt komt, heb je nodig om te kunnen wassen of keukenapparaten te gebruiken. De eigen elektriciteit – accu’s – moet voortdurend worden gemonitord, op opladen en op signalen van veroudering. Verder moet de boot van binnen en van buiten schoon zijn en moeten er boodschappen en voorraden zijn. De boodschappen haal je vanwege het sjouwen in meerdere sessies. Behalve het huishouden zijn er dan ook nog alle reguliere onderhoudstaken en alle reparaties die je, in dit geval Rob, ook nog doet.
Ongemakkelijke waarheid – steeds vroeger in het jaar steeds warmerDe haven van Catania
Naarmate we verder naar het zuiden afzakken, we zijn nu in de haven van Catania op Sicilië, wordt de omgeving groezeliger en minder aangeharkt. Het begint bij het binnenlopen in de haven, waar de boten van de Guardia Costieri van een heel ander formaat – groter – zijn dan in het noorden. Catania is van oudsher een broedplaats van de maffia. Betrokkenen bij de maffia houden zich niet bezig met een enkele boottourist, het gaat om de parallelle – en hier waarschijnlijk de primaire – economie van drugshandel en mensensmokkel. Het contrast met het noorden en zeker met Nederland is scherp. Terwijl Nederland in toenemende mate een in zichzelf gekeerde, aangeharkte minimaatschappij is, waar alles maakbaar en Instagramable is, is er hier sprake van een hele andere wereld. Het gevaar loert dat we ook dit romantiseren. Armoede, hittestress door klimaatverandering – volgende week is het hier boven de 40 graden – georganiseerde misdaad, corruptie, werkloosheid en vervuiling zijn een harde werkelijkheid. Maar, ook in deze situatie vieren we met Italianen hun levenslust, hun cultuur, hun kookkunst en hun veerkracht. Blij dat we ons huishoudinkje hier even mogen voeren. <Saskia
Bij onze vaartochten in het Middellandse zeegebied zijn we in zoveel steden de tastbare geschiedenis van de regio tegengekomen. Archeologische opgravingen van Griekse en Romeinse steden, archeologische musea en herinneringen aan een groot verleden dat de basis is van zoveel cultuur van Europa. Deze zomer, die van 2023, volgen we de tochten van Odysseus, zoals beschreven in de Odyssee, een episch gedicht in het Oudgrieks.
De laatste keren dat ik mij heb beziggehouden van de Odyssee was 40+ jaren geleden, op het Gymnasium Haganum en in het eerste jaar van Kunstgeschiedenis in Leiden. Toen lag de nadruk op de taal en de interpretatie en minder op de Griekse samenleving in 800 voor Chr. Toen werd vermoedelijk de Odyssee van een orale traditie vertaald naar schrift door of met de dichter Homerus. Als je naar de Odyssee kijkt bij het vertalen of via een voorwerp waarop een onderwerp van de Odyssee is afgebeeld, dan is het alsof je met een vergrootglas naar de sterren kijkt. Je ziet er misschien iets van, maar de samenhang is niet heel duidelijk. De Engelse vertaling en de inleiding van Emily Wilson uit 2017 is een wonder van verheldering, context en, niet onbelangrijk, poëzie met een geslaagde ombouw van de dactylische hexameters uit het Oudgrieks naar een lichtvoetig, prettig lopende tekst in het Engels.
Europa, een Fenicische prinses, geroofd door Zeus in de gedaante van een stier.Twee godinnen op een quadriga, een koets met 4 paarden.Jason, een oudere avonturier dan Odysseus, doodt Medea, terwijl Athena links hem aanmoedict.
Met deze prachtige vertaling is het mogelijk om, nog steeds met de nodige vertekening en vraagtekens, 2800 jaar terug te kijken in de tijd en gevoel te krijgen voor de samenleving toen. Odysseus, een koning van Ithaka, een eiland in het westen van Griekenland, volgt de koningen van Sparta, Menelaus en zijn broer Agamemnon, prins van Mycene, naar de oorlog tegen Troje. Het verhaal van de Odyssee speelt zich af na deze oorlog en beschrijft de terugreis van Odysseus, die bij elkaar 10 jaar in beslag neemt. In de Odyssee wordt er bronzen wapens zonder veel omhaal gemoord en geroofd. Goden zoals Zeus, Athene en Poseidon begeven zich tussen mensen en nemen deel aan wat mensen doen. Odysseus reist vooral per boot, een risicovolle onderneming. De wereld van Odysseus is het ontluikende Magna Graeca, de stadstaten van het Griekse vaste land, de oostelijke en westelijke eilanden van Griekenland, de Turkse kust, Zuid-Frankrijk, Zuid-Italië en Sicilië.
“We reached the floating island of Aeolus, who is well loved by all the deathless gods.” Odyssey; book 10.
Hoewel we niet precies weten of de beschreven plaatsen in de Odyssee ook werkelijk diegene zijn, die wij nu vermoeden, zijn de vulkanische Eolische eilanden bij Sicilië inderdaad buitengewoon winderig en de Straat van Messina (Scylla en Charibdis) is, zeker zonder motor, gevaarlijk. Odysseus is bezig met een thuisreis, naar zijn eigen eiland en naar de man die hij wil zijn. Wij zullen hem volgen. <Saskia
Tijdens onze overtocht van Sardinië naar Sicilië hadden we een mooie wind uit het Noordwesten. Als je naar het oosten wil, dan is dat handig want je hebt de wind mee, en de golven ook. Die laatsten waren er zeker ook, want het woei behoorlijk door, met windsnelheden tussen 20 en 30 knopen. Dan wordt de golfhoogte toch al gauw 2-3 meter.
Een mooie tocht, 210 mijl in 32 uur. Prachtige sterrenlucht en een halve maan in het eerste gedeelte van de nacht. Uiteraard hebben we de hele tijd de VHF bij staan, op kanaal 16, het noodkanaal. Het vinden van de aansluiting op de antenne heeft goed geholpen, want de ontvangst was nu prima. Tot aan Malta en Pantelleria, een Italiaans eiland 100 kilometer (55 zeemijl) ten zuidwesten van Sicilië en 60 km (30 zeemijl) ten oosten van de Tunesische kust, aan toe.
Tunesië is niet ver weg, naar het zuiden, dus de Tunesische kustwacht en marine meldden zich regelmatig, net als de Italiaanse marine en marineschepen namens de Europese Unie. De Middellandse zee is naar oceanische maatstaven niet zo groot. Na een oversteek van een paar honderd mijl is er altijd wel land of een eiland. Niet voor niets noemden de Romeinen de Middellandse zee ‘Mare nostrum’. Onze zee. Mare nostrum heeft ook een sociaal culturele betekenis. De samenhang tussen en de geschiedenis van de kuststroken van de Middellandse zee is enorm groot. De culturele overeenkomsten zijn legio, het kosmopolitische karakter – zoals altijd te vinden in havensteden – overheerst. Ook in Turkije trouwens. Een mooi onderwerp voor een ander stukje, er is prachtige geschiedenis over geschreven.
Tijdens onze overtocht meldde zich via de VHF Ahmed. Op weg naar Pantellaria. Ongeveer 60 mijl van onze boot vandaan, een vissersboot met een onduidelijke kleur die water maakte, met 35 mensen aan boord. Ahmed meldde zich niet met de naam van het schip, het internationale MMSI nummer of het call sign. Dat valt ook niet echt te verwachten. Gelet op de wind en de golven valt dat water maken wel te snappen. We hebben niet gehoord hoe die reddingsactie is afgelopen, maar er is in ieder geval wel een actie opgestart. Of Ahmed en zijn 35 medeopvarenden uit Tunesië of Libië kwamen is niet duidelijk.
Migratiestromen zijn in het Middellandse Zee gebied van alle tijden. Net zoals territoriale conflicten en conflicten tussen verschillende sociaal culturele invloedsferen. Het primair Islamitische gedeelte van de landen rond de Middellandse Zee maken duidelijk deel uit van een andere invloedssfeer. In onze tijd hebben we daar dus ook problemen mee, simpelweg omdat voor de EU de Middellandse Zee geen ‘Mare nostrum’ is. De territoriale grens van de EU loopt dwars door de Middellandse zee heen. Geen Mare nostrum voor Ahmed, maar – in het beste geval – een onzekere tijd als asielzoeker in de EU. <Rob
Onderweg van Sardinië naar Griekenland passeer je met de zeilboot de noordkust van Sicilië. Daar ligt ook de hoofdstad Palermo. De natuurlijke baai van Palermo, waarin twee rivieren met zoet water uitkomen, is al millennia een aantrekkelijke vestigingsplaats. Dit vonden achtereenvolgens de Feniciërs (7de of 8de eeuw voor Chr), de Grieken (3de eeuw voor Chr), de Romeinen (3de eeuw voor Chr-5de eeuw na Chr), de Vandalen/Byzantijns (6de eeuw na Chr – 9de eeuw na Chr); de Arabieren (9de eeuw – 1072); de Normandiërs uit Frankrijk (1072-1194); de Swaben met het huis Hohenstaufen (1194-13de eeuw); het Franse huis van Anjou (13de eeuw); het Spaanse huis Aragorn (13de -19de eeuw) én gedurende vele jaren belangrijke Joodse aanwezigheid. Tenslotte werd Sicilië in 1861 onderdeel van de republiek Italië.
De haven van PalermoPalazzo Galetti, eind 13de eeuw met een combinatie van Arabische en Gotische elementen.Porta Felice, monumentale stadspoort eind 16de – 1e helft 17de eeuw. Erachter loopt de oudste straat van de haven naar het Normandische paleis.
Hoe is een stad waarbij multiculturaliteit niet een soort extra sausje is, de kruiden die je kunt toevoegen voor wat variatie, maar de norm? Nou, het is niet saai. Nergens niet. De beste manier om de stad te zien is om een busje te pakken achter de Porta Felice bij de haven. Het openbaar vervoer is gratis. Met het busje kun je dan naar het oude monumentale centrum bij het Piazza della Vitoria. Zodra het busje zich in beweging zet, stort de chauffeur zich onverstoorbaar in het verkeer in Palermo. Dat bestaat uit ontelbare kleine Italiaanse auto’s met deuken, scooters, motoren, fietsen in alle soorten en maten, Piaggio driewieler taxi’s, elektrische stepjes – waar je ook met zijn tweeën op kan, skateborders en, jawel, een enkele gemotoriseerde rolstoel of scootmobiel. Terwijl we met het busje door steegjes denderen, blijkt het best mogelijk om met 10 cm ruimte naar de muren van huizen nog links en rechts ingehaald te kunnen worden door scooters en stepjes. In deze toeterende wirwar – het kan protest zijn, maar ook een groet – gooien voetgangers zich op straat, wordt geladen en gelost en wordt er van alles naast de weg verkocht. De stad ontvouwt zich in al haar verschijningen, de monumentale gebouwen vanaf de 12de eeuw in alle stadia van verval en restauratie, de mislukte betonconstructies, de straatmarkten en de kerken. De mensen op straat zijn voor mij niet te typeren als Italiaans of Siciliaans. De witte en Aziatische toeristen, vaak in onzekere groepjes, en de trotse Afrikaanse families springen er nog uit.
Christus Pantocrator uit 1132-1140 Bijzantijnse stijl met Griekse bijschriften. Beschilderd Arabisch plafond van hout. Prachtig mozaïek in de bekleding van de wanden.Mozaïeken in het transept van 1170-1180 – hier zie je boven de schepping van de aarde uit Genesis en onder de aankomst van de ark van Noah met links het lot van de één van de drenkelingen.
De multiculturaliteit als norm is zichtbaar in alles. De architectuur is een samenspel van alle stijlelementen, met als hoogtepunt de Capella Palentina uit 1132 in het Paleis van de Normandiërs. Een prachtige hutspot van Byzantijnse, Normandisch-Romaans en Arabisch hebben een oogverblindend meesterwerk opgeleverd dat voor een belangrijk deel intact is. De multiculturaliteit ervaar je ook in het eten. Wat als typisch Siciliaans wordt gepresenteerd blijkt van oorsprong Noord-Afrikaans (couscous), Napolitaans (arancini, gefrituurde rijstballen met vulling) en Arabisch in een ongelofelijke keuze in zoete koekjes. De stad is ook edgy, er is overduidelijk veel armoede, zelfs in het rijke oude centrum. Het is niet verstandig om ’s avonds met een losse schoudertas je rijkdom te laten bungelen. Jonge jongens met elektrische scooters die je niet hoort aankomen, rijden vlak langs je om te kijken of er wat te halen valt.
Reken voor een ontspannen bezoek aan Palermo minstens 3 dagen, zodat je tussen 13.00-16.00 uur met een fles koud water een siësta kunt doen. Afhankelijk van je belangstelling is er meer dan voldoende te doen, van geschiedenis, kunst en cultuur tot een streetfood tour met een gids. Draag op alle drukke plekken en in de avond ook op alle stille plekken je telefoon, geld en bankpasjes onder je kleding. <Saskia
Wij hadden een vaarplan, en we stonden op het punt om met de eerste grote etappe te beginnen, namelijk de oversteek naar Sicilië. En in een vlaag van overmoed hebben we gedacht dat het kielzog van Odysseus wel mooi richting zou kunnen geven.
Atropos, de oudste schikgodin die de draad van het leven doorknipt.
Dat heeft het op een bepaalde manier wel gedaan, maar dan toch vooral doordat het leven, het lot anders beschikte. Net zoals bij Odysseus, en dat is natuurlijk de les die daarin zit. Die hebben we dus proefondervindelijk tot ons genomen. Vanwege een ernstige ziekte in de familie hebben we in plaats van de oversteek naar Sicilië te beginnen twee tickets naar Amsterdam geboekt. En we hebben – zoals wij al jaren doen – een kaarsje ontstoken, nu in de kathedraal van Cagliari. Een mooi ritueel, waarvan wij overigens geen wonderen verwachten. Dat ligt meer bij de bedenkers en producenten van monoklonale antilichamen.
We zijn nu weer bijna drie weken verder en hebben de afgelopen weken ons vooral met alles wat daarbij komt kijken bezig gehouden. Dus we zijn medereizigers geworden op de patiënten reis van ons dierbare familielid. De toevalsbevinding vanwege een TIA heeft gelukkig geleid tot een tijdige diagnose van een akelige aandoening, en dat heeft geleid tot een heel snelle en goede start van de behandeling. Die ook aanslaat en tijd geeft. Voor de patiënt in kwestie – die zelf vooral aangeeft helemaal geen patiënt te zijn en ook niet als zodanig benaderd wil worden, herneemt het gewone leven zoveel mogelijk weer zijn gang. En dat is mooi, en zolang het gaat, gaat het. De prognose is ongewis, maar de behandeling slaat aan. En we hebben met de familie zoveel mogelijk zaken doorgenomen, besproken en afgesproken.
We hebben ons vaarplan drastisch aangepast en ingekort. Komende week pakken we de draad weer op, maar we houden er rekening mee dat we de boot tussentijds ergens moeten kunnen achterlaten. We zijn hoe dan ook eind augustus weer in Nederland. Dan blijft de boot drie weken ergens bij Athene, en dan varen we haar eind september naar haar winterstek in Preveza.
We varen de komende weken tussen hoop en vrees. Het eerste eiland dat we aandoen is ten westen van Sicilië. Het eiland van de geiten. Of ezels, dat weten we niet meer, maar ook dat is al een waarschuwing. De mens wikt, de goden beschikken. Of het toeval natuurlijk. <Rob en Saskia
Het aanpassen van de navigatiehoek en de navigatieapparatuur stond al wat langer op de klussenlijst. Maar tijdens het varen lukt dat natuurlijk niet, en omdat de boot op grote afstand staat, was het er nog niet van gekomen. Rob vertelt over deze klus.
ErvoorTijdensNieuwe indeling
In 2022 heb ik al wel een kleine twee weken aan de boot gewerkt, maar toen vooral een paar basale zaken aangepakt, zoals een nieuw anker en een nieuwe ankerlier, inclusief relais en afstandsbediening, het volledig nieuw installeren van de watermaker na een revisie, het plaatsen van een nieuwe wasmachine en het schilderen van het hoofdschot (na verwijderen van een afschuwelijke spiegel). Kortom: geen tijd meer voor de navigatiehoek.
Voorafgaande aan het aanpassen en opnieuw inbouwen van de apparatuur is de eerste vraag natuurlijk: wat blijft en wat gaat? Zo’n boot is een soort van archeologische vindplaats van verouderde apparatuur. Dus een oude GPS (waarvan het beeldscherm de geest had gegeven), een elektronische barometer (onzin vind ik), een tweetal satellietcommunicatiesystemen uit een ver verleden en een weerkaartenschrijver hebben het veld moeten ruimen. O ja, en ook de CD speler is – net zoals thuis – afgedankt.
De Furuno SSB radio (maar dan vervangen door een werkend exemplaar, met nieuwe antenna-coupler) mocht blijven. De VHF marifoon is vervangen door een ICOM met GPS en AIS ingebouwd, verder een stand alone Furuno GPS, een Navtex met bluetoothverbinding, een audiosysteem geschikt om te streamen vanaf de iPhone, een BEP gasdetector en het nog functionerende Raymarine systeem (twee plotters, radar, gevers, windmeter), met een apart scherm voor de dieptemeter (erg handig bij het ankeren, zo hoeft het hele systeem niet steeds aan te staan), en tot slot Starlink voor internet via de satelliet.
Starlink (SL) is een verhaal op zich, waarover op veel plaatsen al is geschreven, wij proberen dat nu eerst maar eens uit. Een antenne geschikt voor campers, en een bijbehorend RV abonnement levert nu de eerste prima ervaringen op. De antenne staat op de grote RVS beugel achterop (tevens voor de zonnepanelen en davits, in plaats van de oude inmarsat antenne. Nadeel: SL draait op 220V, dus de inverter moet wel aan staan. Maar dat deden we toch al voor de koelkast. Er zijn enthousiaste sleutelaars die de voeding ombouwen naar 48Volt (daarop draait de hardware) en die de motoren die in de antenne zitten uitschakelen. Dat doe ik voorlopig niet, het vergt weer een transformator van 12 naar 48 volt, en vooralsnog hebben wij geen last van het af en toe aanpassen van de stand van de antenne. SL hardware (met name de antenne) is kwetsbaar in een natte en zoute omgeving, anderzijds is de hardware zo veel goedkoper dan welk alternatief ook, dat vervanging op enig moment geen issue is. Belangrijk punt evenwel: SL is niet opgenomen is het GMDSS. Iridium wel, maar dat is in aanschaf en gebruik zoveel duurder (en met minder bandbreedte) dat de voorkeur toch snel naar SL uitgaat. Het GMDSS probleem moeten we nog wel eens oplossen.
Het verbouwen van de navigatiehoek zelf is niet perse heel moeilijk. Panelen, scharnieren, sluitingen, wat lakwerk, dat is met enig geduld prima te doen. Het opnieuw aansluiten van alle apparatuur is ook goed te doen, en het is nuttig om te weten hoe het zit, en hoe de bedrading loopt. Tot op zekere hoogte ben ik daar achter gekomen, want het labelen van de bekabeling, en het toepassen van DIN rails om alles op te monteren was in 1984 bij Amel geen gewoonte. Het grote schakelpaneel voor boot gebonden apparatuur zit ook weer op een andere plaats (boven de keuken, achter de stuurstand) en veel bekabeling loopt door krappe doorvoeren naar de machinekamer en naar de navigatiehoek. Kortom: onoverzichtelijk; met uitzondering van het paneel boven de keuken, dat was in 1984 state of the art, en functioneert nog steeds probleemloos. Het verwijderen van oude apparatuur en bijbehorende bedrading is heel prettig en creëert wat ruimte in de kabeldoorvoeren.
Enorm handig is wifi en/of bluetooth. Alle nieuwe spullen praten op die manier met elkaar, en vooral met je iPhone (en iPad), en dat zou voor alle apparatuur wat mij betreft de toekomst zijn. Heel veel functies lopen nu al via een tablet of telefoon (Navionics, Predictwind, Weather4D, Navily, Navtex, Marifoon, Victron batterij monitor, etc.). Scheelt heel veel kabels en installatiewerk. Je houdt dan eigenlijk alleen een 12 volt (of 24 volt) en een 220 volt netwerk in de boot over. We zullen zien. Als we de Raymarine plotters en radar moeten gaan vervangen zou het mooi zijn als dat allemaal over een tablet (in ons geval de ipad) zou kunnen lopen. Technisch is dat nu al mogelijk, maar dan moeten we onze gevers in de mast, de romp en de radar antenne vervangen. En een groter model iPad kopen!
De laatste klus heb ik op de valreep voor we terugvlogen naar Nederland gedaan, en dat is het trekken van een nieuwe marifoonkabel van de mast naar de marifoon. Het was mij al vaker opgevallen de handmarifoon betere ontvangst had dan de vaste. En dat is vreemd. Uiteindelijk bleek de marifoon ooit aangesloten te zijn op een coaxkabel die ergens achterin het schip verdween. De prachtige nieuwe Glomex antenne met kabel die ik erop heb laten zetten was dus nergens op aangesloten….Nu wel, met behulp van een geïmproviseerde draadveer (een stuk 220 volt koperdraad, dat werkt best aardig), en teflon spray ging het trekken van de kabel van de mastvoet naar de navigatiehoek gelukkig redelijk eenvoudig. Dat scheelt behoorlijk in ontvangst. <Rob
We waren ons bij vertrek van Nederland naar Sardinië voor de voorbereiding van onze zeiltocht met Westwind over de Middellandse zee bewust dat de belangrijkste kwetsbaarheden van ons plan het welvaren en de gezondheid van naasten in Nederland en van onszelf zouden zijn.
Met zeezeilen ben je ver weg, als je een overtocht maakt, kan het dagen duren voordat je aan land bent, laat staan dat je bij een haven bent waar je de boot veilig kunt achterlaten. Voordat je de boot kunt achterlaten, moet alles weer schoon en opgeruimd, ontkoppeld en onder hoezen en dekjes. En dan nog transfer naar een vliegveld, enz. enz. Je bent zo 4-5 dagen verder.
Helaas is de gezondheidssituatie van één van onze naasten, de moeder van Rob, plotseling verslechterd, zodat we de keuze maken om de Westwind nu, begin juni, in de vertrouwde haven van Carloforte op Sardinië achter te laten. Het voelt niet goed om zo ver weg te zijn en om geen ondersteuning aan familie ter plaatse te kunnen geven. We vliegen zaterdag 3 juni van Cagliari terug naar Amsterdam. We weten niet wanneer en of we onze oorspronkelijke plannen weer kunnen oppikken. De updates van deze website beginnen weer als die situatie van onzekerheid, maar ook van kansen, zich wijzigt als wij de reis weer kunnen voortzetten.
Dank voor jullie belangstelling, we hebben niet alleen van de reis, maar ook van alle reacties en steun genoten.
